📵 Dzień Bez Telefonu – cyfrowy detoks w erze dezinformacji
Lipiec to okazja, by się zatrzymać, wyciszyć… i odłożyć telefon. W czasach, gdy ekran stał się naszym drugim światem, Dzień Bez Telefonu Komórkowego obchodzony 15 lipca nabiera wyjątkowego znaczenia.
Uzależnienie, które trudno dostrzec
Smartfony to narzędzia komunikacji, pracy i rozrywki. Ale coraz częściej stają się źródłem uzależnienia szczególnie wśród dorosłych. Scrollowanie mediów społecznościowych, bezrefleksyjne konsumowanie treści, przeskakiwanie z aplikacji do aplikacji to zachowania, które mogą prowadzić do:
- obniżenia nastroju i poczucia własnej wartości,
- pogłębiania się samotności mimo pozornej „łączności” z innymi,
- utraty zdolności do skupienia i krytycznego myślenia.
Wiele badań pokazuje związek między nadmiernym korzystaniem z telefonu a występowaniem zaburzeń lękowych, depresji i tzw. nomofobii, czyli lęku przed brakiem dostępu do telefonu.
Zagubieni w cyfrowym chaosie
Choć często mówi się o młodych ludziach jako cyfrowym pokoleniu, to właśnie dorośli coraz częściej gubią się w świecie cyfrowym. Brakuje im czasu na refleksję, weryfikację informacji, a także dystansu wobec treści, które czytają.
- Media społecznościowe wywołują presję porównywania się z innymi, co prowadzi do frustracji.
- Brak nawyku sprawdzania źródeł informacji zwiększa podatność na manipulację.
- Nieumiejętność wyciągania wniosków sprawia, że fake newsy rozprzestrzeniają się szybciej niż prawda.
Era deepfake’ów – prawda czy fałsz?
Niepokojącym zjawiskiem naszych czasów są deepfake’i czyli cyfrowe fałszywki tworzone z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, które potrafią realistycznie imitować twarze, głosy i zachowania ludzi. Wchodzimy w erę, gdzie prawda bywa trudniejsza do rozpoznania niż kłamstwo. Szczególnie osoby uzależnione od szybkiego konsumpcyjnego scrollowania, łatwo wpadają w pułapkę dezinformacji.
W naszych oddziałach odbył się cykl spotkań edukacyjnych z pacjentami, których celem było podniesienie świadomości na temat zagrożeń związanych ze światem cyfrowym, dziś dostępnym dosłownie na wyciągnięcie ręki, za pośrednictwem telefonów komórkowych.
W Oddziale Psychiatrycznym Pacjenci zapoznali się z problematyką fałszywych informacji, tzw. fake newsów. Omówiono potencjalne konsekwencje ich rozpowszechniania oraz metody weryfikacji autentyczności publikowanych treści.
Na Oddziale Detoksykacyjnym słuchacze zgłębiali mechanizmy uzależnień od mediów społecznościowych. Szczególną uwagę poświęcono aplikacjom mobilnym i ich wpływowi na mózg poprzez uwalnianie dopaminy, czynnika sprzyjającego uzależniającemu zjawisku ciągłego „scrollowania”.
Natomiast w Zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym Psychiatrycznym spotkanie rozpoczęło się symbolicznym odłożeniem telefonów komórkowych do koszyka, co stworzyło atmosferę skupienia. Dyskusje koncentrowały się na wpływie telefonów na zdrowie człowieka, zwłaszcza w kontekście promieniowania elektromagnetycznego. Spotkanie wzbogacono o panel dyskusyjny poświęcony wyzwaniom i przyszłości dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji oraz technologii w kontekście życia i zdrowia człowieka.
Serdecznie dziękujemy wszystkim opiekunom za zaangażowanie i przeprowadzenie niezwykle wartościowych rozmów ze swoimi pacjentami. Jesteśmy przekonani, że wiedza oraz refleksje wyniesione z tych spotkań przyczynią się do lepszego przygotowania uczestników do funkcjonowania w cyfrowym świecie. Przestrzeni, która nie zawsze bywa bezpieczna i przyjazna.
Odetchnij… przynajmniej na jeden dzień
Dzień Bez Telefonu to nie kara, to zaproszenie do świadomego życia. Do rozmowy twarzą w twarz, czytania ze zrozumieniem, doświadczania ciszy i obecności.
Może się okazać, że nawet po jednym dniu zauważymy w jak wirtualnym świecie żyjemy.